Ref.: HT.3365 – SAM – GBER review Warszawa, 21 czerwca 2013

 

European Commission
Directorate-General for Competition
State aid registry
1049 Brussels

 

Stanowisko Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych

 

W związku z konsultacjami dotyczącymi projektu nowego rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Inwalidów i Spółdzielni Niewidomych przedstawia uwagi do niektórych zapisów tego projektu.

KZRSIiSN jest organizacją reprezentującą ponad 240 spółdzielni i innych podmiotów zatrudniających osoby niepełnosprawne, które dzięki specyficznej formie własności są zarazem współgospodarzami swoich zakładów pracy. W Polsce spółdzielczość inwalidów ma wielkie tradycje, a większość spółdzielni działała już ponad 50-60 lat, stanowiąc ważny element ekonomii społecznej. Spółdzielnie te posiadają też status zakładów pracy chronionej i realizują oprócz typowych zadań ekonomicznych cały szereg funkcji socjalnych i rehabilitacyjnych w odniesieniu do zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Ze względu na tę specyfikę utrzymanie obecnego systemu dofinansowania wynagrodzeń osób niepełnosprawnych jest warunkiem koniecznym dla dalszego istnienia tych zakładów zwłaszcza, że zdecydowana większość (często 80-90 %) zatrudnionych tam osób, to osoby niepełnosprawne.

Z powyższych względów nasz głęboki niepokój i sprzeciw budzi zawarty w art. 1 projektu zapis przewidujący, że programy pomocowe dla których wydatki przekraczają 0,01 % produktu krajowego brutto wymagają notyfikacji przez Komisję Europejską.

W Polskich warunkach 0,01 % PKB wynosi niespełna 160 mln zł. Natomiast wydatki PFRON na pomoc publiczną w formie subsydiów płacowych w 2012 r. wyniosły około 3 mld zł. Oznacza to, że przekroczenie progu 0,01 % nastąpiłoby już w trzecim tygodniu realizacji programu.

Dotychczasowa praktyka uzyskiwania przez Polskę notyfikacji programów nie nastraja optymistycznie, gdyż czas od zgłoszenia środka pomocy dla zakładów aktywności zawodowej do wydania decyzji wyniósł 18 miesięcy. Dla wielu spółdzielni w których udział zatrudnionych niepełnosprawnych przekracza nawet 80-90 %, dofinansowanie do wynagrodzeń jest na tyle ważne, że jakakolwiek przerwa w dopływie tych dofinansowań będzie prowadziła do likwidacji lub upadłości. W oczywisty sposób duża grupa niepełnosprawnych straci pracę.

Warto też podkreślić, że obecnie program dotyczy około 240 tys. pracowników zatrudnionych przez ponad 18 tys. pracodawców.

Pomoc wspierająca zatrudnienie wielkiej rzeszy niepełnosprawnych jest bardzo rozproszona na dziesiątki tysięcy podmiotów. Nie narusza to konkurencji między przedsiębiorstwami, a jedynie poprawia bardzo trudną w warunkach kryzysu i ponad 13 % bezrobocia sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Masywna kwota 3 mld zł wynika ze skuteczności programu subsydiów płacowych oraz z zastosowania mechanizmu monitorowania i kontroli pozostającego w jednym ręku Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

W naszej ocenie dotychczas stosowany mechanizm przeciwdziałania naruszaniu konkurencji poprzez ograniczenie kwoty pomocy dla jednego przedsiębiorstwa jest w pełni wystarczający i skuteczny. Nie zachodzi więc generalnie potrzeba określania kwoty powyżej, której pomoc ma podlegać notyfikacji, jeżeli żaden z tysięcy podmiotów nie otrzymał pomocy przekraczającej roczny limit określony w art. 4 projektu.

Konkludując uważamy, że do art. 1 ust. 2 lit. a należy dodać zastrzeżenie, że ograniczenie to nie ma zastosowania do programów dotyczących pomocy w rekrutacji i zatrudnieniu pracowników niepełnosprawnych.

 

Uwagi szczegółowe:

Do art. 28 ust. 3.

Zawarte w tym punkcie projektu zastrzeżenie powoduje, że stanowisko pracy nie może być zwolnione w wyniku wygaśnięcia umowy na czas określony. W polskim prawie pracy umowy na okres próby są również umowami okresowymi. Przyjęcie projektowanego zapisu oznaczałoby, że pracodawca, który zatrudni osobę niepełnosprawną na okres próbny weryfikując jej kwalifikacje w razie rezygnacji z zawarcia umowy z tą osoba nie będzie mógł uzyskać dofinansowania do wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w miejsce tej osoby.

Do Załącznika I – definicji nr 27:

W projekcie rozporządzenia, podobnie jak w aktualnie obowiązującym, wyłączono podmioty zagrożone z możliwości uzyskania pomocy. Definicja takiego podmiotu, która znajduje się w załączniku I – pod numerem 27 nie zawiera jednak tak szczególnego rozwiązania dla MŚP działających krócej niż 3 lata, jakie jest przewidziane w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych (art. 1 ust. 7), odwołując się jedynie do tzw. „warunków twardych” z wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, lub do nowych wytycznych w tej sprawie. Naszym zdaniem aktualnie obowiązujące uproszczenie dla MŚP działających krócej niż 3 lata można przyjąć jako pozytywne rozwiązanie, zwłaszcza w kontekście powstających w ostatnich latach licznych spółdzielni socjalnych.

Wyrażamy zgodę na opublikowanie naszego stanowiska w całości.

 

Prezes Zarządu
Jerzy Szreter